Sociaal isolement en eenzaamheid onder mantelzorgers

Zoals jullie wellicht weten zijn wij vanaf 1 september 2021 druk met het programma Ondernemen Tegen Eenzaamheid.  Door alle signalen en hulplijngesprekken die wij vanuit Mantelzorgelijk de afgelopen jaren gevoerd hebben, kwamen wij tot de conclusie dat sociaal isolement en eenzaamheid onder mantelzorgers een steeds groter probleem begint te worden. Omdat dit probleem nog steeds niet door iedereen erkent wordt, neem ik jullie mee in het verhaal van Anna.

Nog maar anderhalf jaar geleden had Anna het gevoel dat ze een heel ander persoon was. In die tijd waren haar carrière en haar gezin haar topprioriteit. Zij kon fulltime werken, ontspannen weekendjes weg met haar gezin en zij had een bruisend sociaal leven. Tot het moment waarop bij haar moeder dementie werd vastgesteld. Moeder is dan net 65 jaar. Als enig kind is Anna de belangrijkste verzorger geworden van haar moeder, die steeds onrustiger en verwarder wordt.

Anna brengt tegenwoordig al haar weekenden door met het zorgen voor haar moeder. Ook heeft ze haar werkdagen drastisch ingekort omdat haar moeder steeds zorgafhankelijker wordt. Anna’s partner en kind hebben begrip voor de situatie maar haar vriendinnen minder. Anna zegt steeds vaker afspraken met hen af. Aanvankelijk bellen en appen zij Anna nog wel en informeren naar de toestand van haar moeder. Na een paar maanden haken haar vriendinnen een voor een af. “Ze hebben geen zin meer in een vriendin die niet ‘sociaal’ doet”, werd haar doodleuk medegedeeld…

Ondanks dat Anna zielsveel van haar moeder houdt en alleen de beste zorg voor haar wil, voelt ze zich steeds meer verloren. Haar nieuwe leven bevat amper balans en steeds meer focus op haar moeder. Anna is niet de enige eenzame mantelzorger. Statistieken tonen aan dat ruim de helft van alle mantelzorgers klinische symptomen van depressie ervaart, die kunnen worden veroorzaakt door gevoelens van isolatie en eenzaamheid door hun mantelzorg. Het kan een hele zware en donkere periode zijn voor mantelzorgers die deze gevoelens van isolement ervaren.

Oorzaken van isolatie en eenzaamheid onder mantelzorgers

Terwijl vrienden en collega’s doorgaan met hun ‘onbezorgde’ dagelijkse routines en (nog geen) mantelzorgtaken hebben, voelen sommige mantelzorgers zich heel alleen in hun zorgtaken. Ook kunnen mantelzorgers het gevoel hebben dat niemand hun situatie echt begrijpt. Voor veel mantelzorgers kunnen gevoelens van sociaal isolement en eenzaamheid worden veroorzaakt door (vaak noodgedwongen) terugtrekking uit eerdere gewoonten en levensstijl.

Sommige mantelzorgers zullen zelfs merken dat ze letterlijk in een isolement zitten. Een echtgenoot die voor zijn partner zorgt, kan bijvoorbeeld 24 uur per dag zorg verlenen en zich niet in staat voelen om haar alleen te laten. Zo wordt zijn tijd voor persoonlijke of (quality) tijd teruggebracht tot niets, omdat hij zich alleen nog op zijn partner kan focussen. Vooral wanneer er sprake is van cognitieve stoornissen kan een gebrek aan sociale interactie en stimulatie van andere personen dan hun zorgvrager een onmiskenbare trigger zijn voor eenzaamheid.

Gevolgen van sociaal isolement en eenzaamheid

Als mantelzorgers zich zo alleen voelen zal dit duidelijke emotionele gevolgen hebben. Maar er kunnen ook onverwachte fysieke bijwerkingen zijn. Denk dan aan het begin van een depressie. Mantelzorgers melden gewichtstoename als gevolg van eten uit emotie en verhoogde bloeddruk veroorzaakt door stress. Deze zaken kunnen bijdragen aan complicaties zoals diabetes, beroerte of zelfs vroegtijdig overlijden.

Hoewel niet alle mantelzorgers zulke ernstige fysieke en emotionele effecten hebben door sociaal isolement of eenzaamheid, kan zelfs het geringste gevoel van alleen zijn tijdens het mantelzorgen een aanzienlijke invloed hebben op het algehele welzijn waardoor zij zich minder kunnen concentreren op werk, gezin en verantwoordelijkheden buiten de zorgtaken voor dierbaren om.

Mantelzorgelijk biedt een oplossing

Je alleen voelen is een probleem waar het merendeel van de mantelzorgers mee te maken krijgen. Daar hoef je je dus echt niet voor te schamen. Toch doen mantelzorgers dat, juist als het om eenzaamheid gaat. En daar willen wij op Mantelzorgelijk een oplossing voor bieden. Niet alleen door het delen van ervaringsverhalen, tips, opinies en nieuwsartikelen. Maar vanaf september ook met een actief community-platform voor  24/7 kwalitatief en veilig lotgenotencontact, erkenning, herkenning, een help elkaar functie, hulp op maat, webinars, chatfunctie en speciale hulplijnen. Met elkaar zorgen we  voor elkaar. Doe je mee? Word dan snel vriend.

We hopen je snel te mogen begroeten!