Is mantelzorg verplicht
In Nederland zorgen elke dag ruim vier miljoen mensen voor een hulpbehoevende partner of familielid. Vroeg of laat krijgt iedereen wel eens te maken met mantelzorg. Zorg jij voor een dierbare? Of heb je zelf ondersteuning nodig vanwege een beperking of langdurige ziekte? Dan kom je al snel terecht bij de gemeente waarin je woont. Vaak wordt er dan een beroep gedaan op je sociale netwerk. Sinds 2015 bepaalt de gemeente óf en hoeveel zorg je mag ontvangen. In dit artikel krijg je antwoord op de vraag: is mantelzorg verplicht?
Is jouw sociale netwerk verplicht voor je te zorgen?
Nee, je partner, familieleden, vrienden of buren zijn niet verplicht je te helpen. Niemand uit jouw omgeving is verplicht om mantelzorg te geven. Dat staat in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De gemeente waarin je woont is dat wel.
Maar voordat de gemeente jou de zorg biedt die je nodig hebt, heeft de gemeente het recht om uit te zoeken of er mensen in jouw sociale netwerk zijn die je zouden kunnen ondersteunen. Wanneer kan worden vastgesteld dat er mantelzorg vanuit je sociale omgeving wordt gegeven, en er minder hulp vanuit de gemeente nodig is, dan is de gemeente verplicht om ondersteuning te bieden aan jouw mantelzorger(s).
De rechter bepaalt
De gemeente Olst-Wijhe wilde een moeder verplichten om gratis mantelzorg te geven aan haar inwonende volwassen zoon, die schizofrenie heeft. De rechter bepaalde in 2017 dat dat niet mag. De zoon mag zijn persoonsgebonden budget (pgb) houden – met dat geld kan hij zijn eigen zorgverleners betalen, en als hij wil ook zijn moeder.
De gemeente Etten-Leur wilde een dochter dwingen het huishouden van haar moeder te doen – onbetaald, als mantelzorger. Moeder en dochter wonen niet in één huis. Dat mag niet, oordeelde de rechter.
Een gemeente mag bij iedere zorgaanvraag nagaan of er mantelzorgers beschikbaar zijn. De gemeente mag mantelzorg echter niet verplicht stellen. Iedereen heeft uiteindelijk het recht om passende zorg te ontvangen.
Verplichte gebruikelijke zorg
Wat wel wettelijk is vastgelegd, is dat mensen verplicht zijn om elkaar ‘gebruikelijke zorg’ te geven. Wat betekent het geven van gebruikelijke zorg precies?
We geven een voorbeeld: stel dat er een echtpaar bij de gemeente aanklopt voor huishoudelijke hulp, met de reden dat de vrouw langdurig ziek is. Zolang de partner van de vrouw in goede gezondheid verkeert en het huishouden zelf kan doen, zal de gemeente geen huishoudelijke hulp via de Wmo aanbieden.
Bron: Rijksoverheid
