Een gemeente kan mantelzorg niet afdwingen!

Op LinkedIn kwam ik een bericht tegen van de Secretaris Mantelzorg Collectief Terneuzen. Volgens hem stuurt de gemeente Terneuzen, door middel van wet- en regelgeving, haar burgers om mantelzorg te geven. “Volgens de gemeente is het verlenen van mantelzorg een morele plicht. Aangezien een morele plicht niet afdwingbaar is, heeft de gemeente Terneuzen in verschillende wet- en regelgeving een drempelbeleid geïntroduceerd om mantelzorg te sturen, te stimuleren en te garanderen.”

Wat volgt is een hele uiteenzetting van feiten waarom Mantelzorg Collectief Terneuzen vindt dat de gemeente fout zit met dit mantelzorgbeleid. Je kunt het volledige bericht HIER lezen.
Interessante case en ik hoor veel lezers nu denken: Kan een gemeente mantelzorg zomaar door de strotten van burgers duwen? Het antwoord is NEE, een gemeente kan mantelzorg niet afdwingen!

Veel mensen vinden het heel gewoon om te zorgen voor een dierbare. Mantelzorg kan ook best voldoening geven, maar vaak is het feit dat je mantelzorger wordt pure noodzaak. Het overkomt je. Mantelzorg kan psychisch en lichamelijk echter heel zwaar zijn. Het kan zelfs leiden tot gezondheidsproblemen, stress en uitputting. Bovendien is het een zware extra taak, naast je baan en in steeds meer gevallen de zorg voor een eigen gezin. Dat zijn behoorlijk wat ballen die hooggehouden moeten worden. Er zijn echter grenzen aan mantelzorg. Denk dan aan persoonlijke grenzen, relationele grenzen, financiële grenzen, juridische en wettelijke grenzen.

Als mantelzorg te zwaar is en de overheid (in dit geval Gemeente Terneuzen) te weinig oog heeft voor de mantelzorger, kunnen haar of zijn mensenrechten in het geding komen. Als de zorg zo veel vraagt dat iemand zich bijv genoodzaakt ziet minder uren te gaan werken, kan het recht op arbeid in het geding zijn. Als iemand geestelijk en lichamelijk uitgeput raakt door langdurige belasting en geen ondersteuning krijgt, kan dat het recht op gezondheid raken. En als iemand minder tijd heeft om vorm te geven aan zijn of haar sociale en gezinsleven, kan het recht op respect voor het privéleven in het gedrang komen.

De nationale en lokale overheden zijn beide verantwoordelijk voor het beschermen en bevorderen van mensenrechten. De (lokale) overheid kan het verlenen van mantelzorg dus niet verplichten. Te allen tijde moet er professionele zorg en ondersteuning geboden worden als dat nodig is. Het College voor de rechten van de mens benadrukt zelfs dat mantelzorgondersteuning geen gunst is, maar een basis heeft in de rechten van de mens, zoals het recht op gezondheid en het recht op respect voor het privéleven.

Op grond hiervan moeten gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de ondersteuning van mantelzorgers, waarborgen dat verschillende vormen van hulp beschikbaar, aanvaardbaar, van goede kwaliteit en toegankelijk zijn. Dit betekent bijvoorbeeld dat:

• Informatie over mantelzorgondersteuning juist, volledig, duidelijk en bruikbaar moet zijn. Groepen in kwetsbare situaties, zoals ouderen, laaggeletterden of mensen met een migratieachtergrond, moeten toegang hebben tot informatie;
• Ook is het belangrijk dat professionals van de thuiszorg of wijkverpleging mantelzorgers actief betrekken bij gesprekken over de mogelijkheden en de grenzen van de mantelzorg;
• Tot slot moeten diensten en voorzieningen op het terrein van mantelzorgondersteuning van goede kwaliteit zijn. Dit vraagt van gemeenten dat zij actief toezicht houden op de professionele helpers van de thuiszorg of wijkverpleging die hiervoor verantwoordelijk zijn.

Het College voor de rechten van de mens komt ook op voor de rechten van mantelzorgers. Als mantelzorgers merken dat zij problemen hebben met het regelen van ondersteuning, kunnen zij dat aankaarten bij het College. Het College schrijft regelmatig rapportages en brieven en gaat met bestuurders in gesprek. Zo kan het College aandacht vragen voor de rechten van mantelzorgers en aanbevelingen doen aan de overheid, zowel op nationaal als lokaal niveau. Het College kan echter geen juridisch oordeel geven over individuele klachten van mantelzorgers die menen dat hun mensenrechten zijn geschonden.

Bron: mensenrechten.nl