Zelfredzaamheid. Tot hoever gaan we?
Zelfredzaamheid, we horen de term de afgelopen jaren steeds vaker. Wat houdt de term eigenlijk in en wanneer is iemand nog zelfredzaam? Zelfredzaamheid is het vermogen om zelfstandig je leven te leiden en om op alle levensterreinen je eigen problemen op te lossen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is zo’n beetje de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat veel verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van mantelzorgers in de vorm van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.
En niet alleen voor ouderen geldt dat men inzet op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen zelfs professionals tegen steeds meer beperkingen op. Hoe ver kun je gaan als het uitgangspunt ‘zo veel mogelijk zelfredzaam’ blijft?
Uitgaande van mijn vader in zijn thuissituatie moet ik eerlijk bekennen dat hij ruim twee jaar voor zijn verhuizing naar de verpleeginstelling niet meer zelfredzaam was, ondanks dat we de deur bij hem plat liepen. De groep thuiswonende mensen met een vorm van dementie hebben op een gegeven moment echt 24/7 ondersteuning nodig. Hadden we dan bij hem moeten gaan inwonen om hem nog langer thuis te houden? We zorgden toen al ruim 3 jaar van matig tot intensief voor hem en kwamen klem te zitten tussen alle regeltjes en de enorme bureaucratie om de zorg aan huis vol te kunnen houden.
De nationale ombudsman uitte in april 2017 nogmaals flinke kritiek: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’
De vraag werpt zich steeds meer op of de politieke nadruk op zelfredzaamheid niet veel en veel te ver gaat. Waarom toch vasthouden aan iets dat in de praktijk niet lekker loopt? Mantelzorgers vallen bij bosjes om, gaan er financieel steeds meer op achteruit en hebben totaal geen eigen leven meer. Ondanks jarenlange beloften vanuit de politiek is het anno 2019 nog steeds niet veel beter. Zelfredzaamheid. Tot hoever gaan we?
Meer lezen
Dit bericht heeft 0 reacties