Regelzaken: Bewindvoering en mentorschap

Veel mantelzorgers hebben er al mee te maken: familievertegenwoordiging. Toch zijn er ook veel mensen die niet zo lang geleden mantelzorger werden en die niet weten wat dit allemaal inhoudt. Volmacht, mentorschap, bewindvoering, curatele, allemaal termen waar iedereen wel eens van gehoord heeft, maar waarvan je waarschijnlijk niet eens weet wanneer nou wat aan de orde is.

Wat moet je nou precies doen als je dierbare handelingsonbekwaam is of wordt? Hoe regel je dan de zorg en de financiën? Als je dierbare niet zelf om vertegenwoordiging vraagt of heeft gevraagd, kan in de zorg een naast familielid dan als vertegenwoordiger optreden? Als je meent dat je dierbare niet zelf over zijn zorg en/of zaken kan beslissen, waar kun je dan regelen dat jij wettelijke vertegenwoordiger wordt?

Handelingsonbekwaam

Een grote groep mantelzorgers in Nederland zorgt voor een dierbare met dementie en er zijn ook veel ouders van zorgintensieve kinderen die hier mee te maken hebben. Maar niet altijd is er wettelijke vertegenwoordiging geregeld. Mentorschap of bewindvoering zijn het meest voor de hand liggend. Je vraagt het schriftelijk aan via een standaardformulier op Rechtspraak.nl dat je opstuurt naar het dichtstbijzijnde kantongerecht. Kosten zijn rond de 90 euro. Een verzoek is alleen mogelijk als degene van wie je mentor of bewindvoerder wilt worden, daadwerkelijk handelingsonbekwaam is. Wie stelt zoiets vast? Meestal is dat een combinatie van hulpverleners: de (huis)arts, een casemanager dementie of een gedragsdeskundige. Het kan ook een notaris, advocaat of rechter zijn. Een verklaring hiervan stuur je mee met het formulier.

Handig om te weten: handelingsonbekwaam wil niet zeggen dat iemand geen beslissingen meer mág nemen. Mentor of bewindvoerder bepalen echter hoever die vrijheid strekt. Sluit iemand die formeel handelingsonbekwaam is een overeenkomst (bijvoorbeeld een aankoop) dan kan een mentor of bewindvoerder dit terugdraaien als hij of zij denkt dat de gevolgen nadelig voor de oudere kunnen uitpakken.

Mentorschap

Wat is het verschil tussen mentor en bewindvoerder? Mentorschap gaat over vertegenwoordiging van niet-vermogensrechtelijke belangen. Vrij vertaald: verzorging en behandeling. Als mentor regel je de persoonlijke verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van de betrokkene. Je mag als mentor niet beslissen over zaken van de betrokkene die heel persoonlijk zijn, zoals bijv het opstellen van een euthanasieverklaring of testament.

Wie kan mentorschap aanvragen? Allereerst de betrokkene zelf. In de situaties die ik tegenkom, is het echter meestal een van de kinderen of ouders. Ook een echtgenoot, partner, broer of zus, bewindvoerder of curator kunnen een verzoek indienen. Zelfs een instelling waar iemand langdurig verblijft, al moet deze dan wel duidelijk maken waarom andere bevoegden dit niet doen. Mentorschap kun je delen met bijvoorbeeld een broer of zus. Behandelend hulpverleners kunnen géén mentor zijn.

Bewindvoerder

Een bewindvoerder is vertegenwoordiger van vermogensrechtelijke belangen. Ofwel beheerder van iemands financiën. Je betaalt rekeningen, ondertekent bankoverschrijvingen, maar kan ook – wel met toestemming van de kantonrechter – de verkoop van een huis regelen of de huurovereenkomst van een woning opzeggen.

Vaak is verhuizing naar een verpleeghuis of verkoop van een huis een reden voor bewindvoerderschap. Of simpelweg het feit dat iemand geen handtekening (meer) kan zetten of belangrijke financiële beslissingen kan nemen. Soms heeft een familielid, die eerder een bankvolmacht had, niet meer het vertrouwen van de rest van de familie en wordt bewind voering aangevraagd.

Kind met een verstandelijke beperking

Heb je de zorg voor een kind met een verstandelijke beperking, dan kan je vanaf 3 maanden voor het bereiken van de 18-jarige leeftijd van jouw kind bewindvoering aanvragen.

Meer informatie? Kijk dan eens op Rechtspraak.nl