Professionele zorg en mantelzorg hebben iets gemeen.
Als er iets is dat de coronacrisis heeft blootgelegd is het wel dat is gebleken hóe hard we de zorg nodig hebben. Of dat nou gaat om professionele zorg of om mantelzorg in thuissituaties. Alhoewel het één een vitaal beroep is en betaald wordt en het ander vaak naast werk, gezin en ‘om niet’ gedaan wordt, hebben professionele zorgers en mantelzorgers ineens iets gemeen. We worden beide de hemel in geprezen, ontvangen niets dan hulde en applaus, maar een tegemoetkoming om te laten blijken hóezeer we gewaardeerd worden, ho maar. Al die mooie praatjes vullen geen gaatjes en ik vraag me serieus af hoe lang dit nog goed blijft gaan.
Professionele zorg is een keuze
Werken in de zorg is een keuze of roeping, daar studeer je voor en je gooit er al je ziel en zaligheid in. Toch kiezen steeds minder mensen voor een beroep in de zorg. Hoe dat komt? Als je het mij vraagt heeft dat alles te maken met het harde, onregelmatige werken en de slechte arbeidsvoorwaarden. De zorg is ziek en zorgprofessionals worden daar zelf ziek van of stromen uit. Gevolg? Nog meer tekorten, met alle gevolgen van dien. Willen we genoeg handen in de zorg hebben en houden, dan moet het kabinet nu echt gaan ingrijpen. Het belang van voldoende zorgpersoneel blijkt des te meer nu we midden in de coronacrisis zitten, concludeert de Sociaal Economische Raad (SER) in een rapport over de zorg van de toekomst.
Mantelzorgen is geen keuze
Mantelzorg is geen keuze, dat overkomt je. Een dierbare wordt ziek en moet zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Ga je iets mankeren en heb je hulp en ondersteuning nodig? Dan is de eerste vraag die gesteld wordt: Heb je naaste familie? Zo ja, dan moeten die eerst gaan zorgen en ondersteunen. Leeftijd maakt niet uit. De zorg ligt vanaf dat moment volledig bij de mantelzorger, ongeacht of die daar wel of geen plaats voor heeft in het eigen leven.
Lukt het je niet om werk of school met mantelzorg te combineren? Pech, dan werk of studeer je maar wat minder. Kom je financieel of emotioneel in de knel? Dubbelpech. Er wordt van je verwacht dat je zorgt tot je erbij neer valt. Dat wordt echt heel normaal gevonden in Nederland. Er zijn zelfs al gevallen bekend dat mantelzorgers eerder het loodje leggen dan hun zorgvragers. En waar doen mantelzorgers dat allemaal voor? Nou, in elk geval niet voor al die veren in ons achterste of voor dat jaarlijkse, lullige mantelzorgcompliment .
Manifest
Zowel mantelzorgers als professionele zorgers zijn het zat. Beide schreven een manifest.
Wij van Mantelzorgelijk kwamen daar vorig jaar augustus mee. De professionele zorg afgelopen week. De één strijdt voor een verbeterde cao, de ander strijdt voor een betere positie. Waar de één pleit voor het stoppen van de marktwerking, pleit de ander voor representatief onderzoek en maatwerk. Beide vinden we het hoogste tijd dat er niet langer over ons gesproken wordt maar met ons. De tijden van louter ja knikken en mond houden zijn na deze heftige coronacrisis echt verleden tijd. We hebben het tijdens de hele crisis volgehouden, maar het veroorzaakte veel pijn, verdriet en trauma. Hoogste tijd dat alle zorgers eindelijk écht gewaardeerd en gerespecteerd worden. Het is nu onderhand een keer welletjes geweest. Of het nou professioneel of informeel is, Nederland kan niet zonder zorg!
Investeren in alle soorten zorg
Toegankelijke gezondheidzorg is een mensenrecht dat door de Europese Unie, OECD en WHO nagestreefd wordt. Om die reden zou de overheid de gezondheidszorg nu dus niet meer verder moeten inperken. Investeren in de professionele zorg is een absolute must. Tenzij de mantelzorg als waardig alternatief wordt gezien voor professionele zorg. Maar dan mag de overheid mantelzorgers niet meer voor lief nemen en is er behoefte aan gedegen ondersteuning. Als beleidsmakers mantelzorg als de oplossing zien voor tekorten, dienen ze het op z’n minst voor iedereen mogelijk te maken om mantelzorg te kunnen (blijven) verlenen en mag dit natuurlijk nooit financiële, fysieke of emotionele druk opleveren. De huidige aanpak levert mantelzorgers vooral extra zorgen op. Daar wordt uiteindelijk niemand beter van, zeker niet met een eventuele nieuwe crisis voor de deur.
Meer lezen
Goed artikel. Ben zelf 15 jaar mantelzorger geweest van mijn vrouw tot ze overleed. Dus ik ken de dilemma’s, valkuilen waar je invalt en de muren waar je tegenop loopt.
Toch moet me één ding van het hart.
“Mantelzorg is geen keuze”. Allereerste is van belang om vast te stellen dat mantelzorg wettelijk niet verplicht kan worden. En er zijn mensen die wel, op voor hen moverende reden, een keuze maken om geen mantelzorg te verlenen of tot een duidelijke grens bereid zijn om mantelzorg te verlenen. En die willen dat de nodige zorg voor hun naaste anders georganiseerd gaat worden.
Ik snap dat dit onderwerp druipt van vele taboes erom heen. En die taboes kennen vele aspekten. Toch mogen we, naar mijn mening, de mensen die wel een bewust nee zeggen tegen mantelzorg, niet in de kou laten staan/niet bij voorbaat veroordelen.
Het zou ‘Mantelzorgelijk’ sieren als ze de uitspraak “Mantelzorg is geen keuze” niet elke keer klakkeloos blijft herhalen en behoorlijk zou relativeren. Ook mantelzorgers zelf zijn daarmee gediend. Het is immers van groot belang dat erkend wordt dat mensen bewust keuzes moeten kunnen maken, zonder morele druk van welke indicator dan ook.
Groet, Arjen.
Hoi Arjen,
Dank voor je antwoord. Helaas ben ik het niet met je eens. Mantelzorg was voor mij geen keuze. Wie had anders de zorg voor mijn Alzheimer vader op zich genomen? Ik had hem moeilijk aan zijn lot over kunnen laten. Elke situatie is duidelijk anders en uit diverse onderzoeken in de afgelopen jaren is gebleken dat ik niet de enige ben die het zo heeft ervaren.