
Praktische tips voor mantelzorgers bij gevorderde dementie
Waar ik het meest behoefte aan had in de zorg voor mijn vader met Alzheimer? Praktische tips, met name toen de dementie vorderde! Zo kwam ik destijds uit bij Anneke van der Plaats die jarenlang als verpleeghuisarts voor mensen met dementie werkte. Daardoor wist zij al veel over de omgang met mensen, met dementie maar er ging een nieuwe wereld voor haar open toen zij zich ging verdiepen in de hersenkunde. Daarover schreef zij het boek ‘De wondere wereld van dementie’. Dat boek kreeg ik destijds als tip door. En eerlijk? Wat heb ik daar veel aan gehad. Met name dus de praktische tips vond ik super. Ik deel ze ook met jullie:
De inrichting van een nieuwe (verpleeghuis)kamer
- Iemand met dementie begrijpt vaak niks van moderne, vernuftige meubels. Bespaar je dus de moeite om daar de nieuwe (verpleeghuis)kamer mee in. te richten. (Hou het lekker bij alles wat je dierbare al heeft. Deden wij ook en met succes) Wil je wel iets toevoegen? Maak dan een hoekje in de kamer met ‘ouderwetse’ meubels. Ga naar de kringloop: koop een ouderwetse luie fauteuil en tafeltje, een ouderwetste radio. Zet het zithoekje met de rug naar de muur, zodat ze de hele kamer kunnen overzien en geen prikkels van achteren krijgen.
- Kies voor afstekende kleuren in huis, met name in de badkamer: een witte wc-pot op een witte badkamervloer met witte muren, dat zien mensen met dementie niet meer. Zorg voor een afstekende wc-bril, in zwart of bruin. En schilder de muur achter de wastafel met speciale tegelverf in een kleur, zodat de wasbak duidelijk afsteekt. Een fijne kleur is helblauw, of licht oranje-roze. Schilder een vierkant vlak op de vloer in de douche, zodat ze zien waar ze moeten gaan staan.
Eten
- Geef tijdens het eten niet te veel keuze: kiezen is veel te moeilijk als je het zelf niet meer kunt bedenken. Geef brood, kaas of ham, appelstroop of hagelslag en een krentenbol, niet meer.
- Met mes en vork eten is een van de moeilijkste dingen voor de hersenen. Dus maak dubbele boterhammen uit het vuistje of kies voor ‘fingerfood’ dat ze met hun handen kunnen eten: frietjes, wortels, boontjes. Of kies voor eten uit een diep (soep)bord, dat ze met een lepel kunnen eten, zoals stamppot.
- Eet mee: je neemt hetzelfde soort bord, hetzelfde brood en je doet het voor. Mensen met dementie apen je na. Na-apen vinden ze heerlijk, net als kinderen, want dan hoeven ze zelf nergens over na te denken.
Dagbesteding
- Mensen met dementie kunnen zelf niets meer bedenken om te doen. De verveling slaat toe: daarom gaan ze vaak op tafel tikken, wrijven, roepen of rondlopen. Spelletjes zijn vaak te moeilijk, dat is te veel inspanning. Kies daarom voor passief vermaak: laat ze kijken naar bijvoorbeeld DVD’s met oude series of films of naar YouTube, waar diverse liedjes van vroeger op terug te vinden zijn. Ook natuurfilms op televisie doen het vaak goed.
- Een tukkie doet soms wonderen. Bijvoorbeeld tussen de middag, daarmee voorkom je onrust in de middag. Laat hem of haar dan niet in bed slapen, want als ze dan ‘s middags wakker worden, denken ze dat het ochtend is. Zet ze op een stoel met een kussen en een dekentje. Zet rustige beelden op: ‘visuals’ van een aquarium, wolkenluchten, koeien in de wei. Daar zijn DVD’s van, die zijn heel slaapverwekkend. Maak na 1,5 tot 2 uur weer wakker.
- Mensen met dementie moeten bewegen, zodat ze geen vocht in hun benen krijgen. Maak in het uur voor het avondeten een wandeling met ze. Of ga even met ze dansen, dat vinden ze ook leuk. Dan gaat het vocht dat in de benen zit weer vloeien, zodat ze vóór het naar bed gaan een grote plas doen op de wc. Wanneer ze dat beweeguurtje niet hebben, dan stroomt het vocht terug naar de nieren als ze gaan liggen. Daardoor moeten ze dan vaak plassen als ze al in bed liggen, met alle gevolgen van dien.
Slapen
- De hersenen van een iemand met dementie kunnen niet tegen stilte. Daarom gaan ze vaak tikken of roepen. ‘s Nachts in het donker is dat nog erger: dan is er ook ‘visuele’ stilte. Probeer in dat geval eens bewegende lichtjes op het plafond. Let op: gebruik geen discobal, want dan komen de lichtjes ook over de dekens en daarvan worden ze bang. Er bestaan speciale projectoren die op het plafond mooie kleuren laat bewegen, een soort toverlantaarn. Veel mensen worden daar super relaxt van. Dat zie je bijvoorbeeld ook bij de tovertafel. Ken je die? Die activeert mensen om te reageren maar ik heb ook meermaals gezien dat die tafel ook onrust wegnam.
Mijn dementerende man tikt op de tafel en fluit, dus dat is ook verveling, van het fluiten komen boze reacties van medebewoners en ook ik, als vrouw, wordt er soms kriegelig van. Nu ik weet dat dit verveling is, zal ik er meer begrip voor op moeten brengen. Spelletje o.i.d. daar is geen personeel voor, er loopt 1 verzorgende en 1 gastvrouw op 8 a 10 bewoners op een gesloten afdeling en dat is alles. Krijg je geen bezoek, jammer, kom je ook niet buiten! Schandalig! zo kan ik wel wat boeken schrijven, helaas de energie niet voor, kan mijzelf met moeite staande houden, hoop dat ik niet omval, moet/mag voor hem zorgen en voor mijn broer met een verstandelijke beperking.