Mantelzorgtaboe: Zorgen zonder liefde

Enige tijd geleden ontving ik een privéreactie op een column. Het verhaal van deze dame houdt me nog steeds bezig. Zij vertelde me dat voor haar het mantelzorgen extra zwaar voelt omdat er geen sprake is van liefdevol zorgen voor een dierbare. Haar vader was haar namelijk helemaal niet dierbaar. Ze was aan het zorgen zonder liefde.

Ze voelde zich erg alleen in haar gevoel en vroeg me of ik hier eens aandacht aan wilde besteden. Het was voor mij best wel een schok. Want hoe houd je het zorgen vol zonder liefde en empathie? Maar ik moet erkennen dat ik inderdaad ook nergens over dit soort situaties lees. Er rust waarschijnlijk een zwaar taboe op.

Ik weet wel dat de gevoelens van liefde soms ondergesneeuwd raken door de druk van het regelen en het zorgen. Dat vermoeidheid en frustratie het soms lastig maken om liefdevol rond te huppelen. Dat relaties en verhoudingen kunnen veranderen door beperkingen en ziekte. Maar dan heb je altijd nog de gedeelde historie en fijne herinneringen. Maar voor iemand zorgen zonder enig positief gevoel lijkt me ondoenlijk.

Toch is deze dame het gaan doen. Zeker niet uit persoonlijke warme gevoelens, niet als dierbare, maar alleen door de druk van anderen. Anderen die vonden dat dit zo hoort. Dat ze anders een slecht mens zou zijn. Dat ze het haar vader verplicht was. Ze voelde dat ze geen andere keuze had omdat anders uitsluiting volgde of andere negatieve sancties vanuit de sociale druk.

Groepsdruk en het risico van uitsluiting doen dus dit soort dingen met mensen. De sociale druk vanuit de omgeving zorgt ervoor dat je je eigen normen en waarden moet gaan aanpassen. Je moet dus de wil van de groep volgen. Dan ga je een pad lopen wat je niet wilt en waarin je je gevangen voelt. En doe je dit niet, dan heb je een ander probleem. Je zult dan uitgesloten worden door je eigen sociale omgeving en vaak met een gevoel van verlies een nieuw pad moeten kiezen.

Nu het mantelzorgen steeds meer als een plicht beschouwd wordt in onze maatschappij, is het niet ondenkbaar dat liefde niet langer de norm zal zijn van informeel zorgen. Dat we langzaam afglijden naar een situatie dat de sociale druk en verwachtingen zwaarder gaan wegen dan persoonlijke keuzes. Laten we hier met elkaar alert op blijven en elkaar steunen door alle taboes bespreekbaar te maken. Want deze dame zal echt niet de enige zijn.