Mantelzorg toen en nu – de generatieverschillen

Zelfs in discussies over mantelzorg lijken de beste stuurlui aan wal te staan. Gebaseerd op oude beelden geven zij hun mening en oordelen ze over een situatie die ze niet kennen. Ze kennen mantelzorg waarschijnlijk uit de vroegere verhalen van hun ouders. Verhalen uit de goede oude tijd, toen mantelzorg alleen om naastenliefde draaide en het allemaal wel meeviel. We zetten een aantal verschillen tussen twee mantelzorg-generaties op een rijtje.

Verzorgingsstaat

Onze ouders zorgden in een periode waarin veel zorg uit handen werd genomen. Met het ouder worden waren er veel opties om ook beschermd te wonen als het thuis niet helemaal lekker ging. Er waren serviceflats en verzorgingshuizen. Mensen konden zo zelfstandig en veilig wonen. Met het ontmantelen van de verzorgingsstaat zijn deze woonmogelijkheden gesloten en werd ingezet op ‘langer thuis’ wonen.

Langer thuis

Doordat mensen nu langer thuis moeten wonen, worden zij ouder en wordt de zorgvraag snel complexer. Het mantelzorgen gaat niet langer over koffiedrinken en een boodschap doen. Het gaat veel verder. Het gaat ook om het uitvoeren van medische handelingen en over de verantwoordelijkheid voor het welzijn van een dierbare. 24 uur per dag.

Decentralisatie

Met de ontmanteling is ook de decentralisatie ingezet. Een verplaatsing van verantwoordelijkheden en bezuinigingen. Daar waar de vorige generatie te maken had met landelijke regels en uitgangspunten, heeft de huidige generatie te maken met versnippering, lokale kleuring en willekeur. De gemeente staat aan het roer van de kwaliteit van ondersteuning en doet met de keukentafel gesprekken een zwaar moreel appèl op mantelzorgers om vooral meer taken over te nemen. Mantelzorg als plicht.

Grote gezinnen

In de vorige generatie waren grote gezinnen heel normaal. De zorg voor een dierbare kon verdeeld worden tussen broers en zussen. De huidige generatie heeft deze ‘luxe’ niet. Vaak bestaan de gezinnen nu uit 1 of 2 kinderen. Dit betekent dat de zorg op veel minder schouders terecht komt en dus zwaarder gaat wegen.

Vrouwen

Onderzoek laat zien dat vrouwen het grootste deel van de mantelzorgtaken op zich nemen. Ook hier zien we een duidelijk generatieverschil. Daar waar de vrouwen in de vorige generatie vooral huiselijk georiënteerd waren, wordt de huidige generatie vooral gestimuleerd om buitenshuis te werken. Onafhankelijk je eigen geld verdienen. Hierdoor wordt de druk op mantelzorgers extra verhoogd.

Conclusie

Naast dit alles hebben we nu ook nog te maken met: verdere bezuinigingen in de zorg, verminderen van indicaties en de altijddurende strijd om mantelzorgzaken te regelen. Dus kort gezegd moeten we: meer werken, meer mantelzorgen, meer strijden en meer medisch handelen met minder mensen. Dus voor iedereen die in de afgelopen 5 jaar geen actieve mantelzorger is geweest: neem bovenstaande mee in jouw oordeel, want mantelzorg kan ook jou zomaar overkomen.