Leven na mantelzorg: Alle eerste keren ‘zonder’ zijn verdrietig

Komende week is het 11 november, de verjaardag van mijn vader. Zijn eerste verjaardag waar hij niet meer bij is. Alle eerste keren ‘zonder’ zijn verdrietig. Of dat nou om vader- of moederdag gaat, de verjaardag van je overleden dierbare, je eigen verjaardag, een trouwerij of trouwdag, een geboorte in de familie of welke mijlpaal die je dat eerste jaar ook gaat meemaken. Allemaal dagen die je normaal vol overgave met elkaar zou vieren en nu dus zonder degene die nog maar zo kortgeleden overleden is. Dat blijven altijd dagen waarop je – meer als anders – een enorme leegte kunt voelen.

November is rouwmaand

Sowieso bekruipt me in de afgelopen acht jaar rond 30 oktober altijd al een enorm triest gevoel. Plotsklaps werd mijn moeder in 2012 met spoed opgenomen in het ziekenhuis. Na dagen vol onderzoeken hoorden we op 7 november dat mijn moeder nooit meer beter kon worden. Dat nieuws sloeg in als een atoombom. Op 9 november kwam ze naar huis om te sterven, 11 november was mijn vader jarig, 13 november was de verjaardag van mijn moeder, een dag daarna op 14 november stierf ze en op 19 november namen we voorgoed afscheid van haar. Wij, als kinderen, moesten meteen vol aan de bak. Mantelzorgers zijn. Dat had direct een énorme impact op mij, mijn broers en zussen maar zeker ook op mijn vader. En op alle familieverhoudingen. Acht jaar lang is er dus altijd de maand november waar ik als een berg tegenop zie.

Inslikken en door

Voor mijn vader, die totaal geen weet had van die dagen, hielden we ons gevoel steeds meer weg. Daar kon zijn warrige brein echt niets meer mee. Het was een kwestie van gevoel inslikken en door. Want de zorg voor hem werd steeds zwaarder. Er was simpelweg geen tijd en gelegenheid om iets met ons eigen gevoel van rouw te doen. In stilte deden we in die periode wat er gedaan moest worden. We hadden het veel over papa maar niet echt over het gemis van mama. Het was een tijd van veel door- maar vooral ook wegdrukken. Maar ook een tijd waarin we alle ballen op ons werk en in onze eigen gezinnen hoog wilden en moesten houden. Elk leven gaat immers gewoon door, ook bij mantelzorgers. Met de nodige voorspoed maar ook zeker de nodige tegenslagen.

Haar leven vieren

Het enige dat ik gedurende de jaren steevast met m’n zussen op 13 november deed, was het leven van onze bijzondere moeder vieren. Onder het genot van een lekkere lunch en een glaasje wijn. Haar foto prominent op tafel, voor die ene lege stoel,  met daaromheen dat waxinelichtje en bloemenvaasje dat standaard in restaurants op de tafeltjes staat. Dat was ons jaarlijkse mama uurtje. Daarna droegen we ons verdriet gewoon weer – ieder voor zich – met ons mee. Er was voor ons gevoel acht jaar lang geen tijd voor verdriet. Het verdriet om papa was al best zwaar. Hoeveel verdriet kun je aan als je weet dat er een enorme zorg op je schouders drukt? Je moet gewoon door, kosten wat het kost.

Dit jaar zal anders zijn. En niet alleen door Corona die roet door die jaarlijkse viering van het leven gooit…

Het eerste jaar van dubbel rouwgevoel

Vanaf 29 februari j.l. – de dag dat mijn vader stierf – komen al die rouwgevoelens om mijn moeder met een rotgang mee naar buiten. Dat zie ik ook terug bij mijn zussen. De rouw en het gemis raken ons nu dubbelop. Zeker op de vader- moeder- verjaar- en sterfdagen. Het raakt ons vanwege het verlies van een vader én een moeder. Je kunt die gevoelens dus lang proberen weg te stoppen maar ooit komen en moeten ze er toch uit.

Niet iedereen in onze omgeving heeft er misschien begrip voor. Bovenop alle coronastress hebben we kortere lontjes en zijn we af en toe misschien minder gezellig. Ook kampen me we met allerlei vage lichamelijke kwaaltjes. We zijn daarnaast ook harder naar anderen toe geworden, merk ik. Het is even niet anders. Eerst dealen met die enorme bal van verdriet in onze buik, dan komt de rest vanzelf weer. Of niet, geen idee. Ik laat het maar gewoon over me heen komen. Een ding staat voor mij vast: ik neem voor mezelf nu wél tijd om alles een plaatsje te geven. Maakt me niet uit hoe lang ik daarvoor nodig heb. Die zware bal in mijn buik moet weg om daarna(hopelijk )weer vrolijker, onbezorgder en luchtiger door het leven te kunnen gaan.

Het eerste jaar van dubbel rouwgevoel. Maar eerst de komende week maar weer eens door.  Ik zie er, zoals gezegd, als een berg tegenop!