Isolement en Eenzaamheid bij Mantelzorg: Een Onderbelichte Realiteit
Inleiding
Mantelzorgers spelen een cruciale rol in onze samenleving. Dag in dag uit bieden ze onbetaalbare zorg en ondersteuning aan hun naasten met chronische ziekten, handicaps of hulpbehoevendheid. Ze geven hun tijd, energie en inzet om hun dierbaren een betere kwaliteit van leven te bieden. Echter, achter dit nobele werk schuilt een donkere realiteit: mantelzorgers ervaren vaak een sociaal isolement en gevoelens van eenzaamheid. Dit artikel richt zich dan ook op het belichten van dit, vaak over het hoofd geziene, aspect van mantelzorg.
Het sociaal isolement van mantelzorgers
Dit fenomeen ontstaat doordat mantelzorgers zich vaak opgeslokt voelen door hun steeds zwaarder wordende zorgtaken. Het dagelijkse werk en hun verantwoordelijkheden kunnen ervoor zorgen dat ze geïsoleerd raken van hun sociale netwerken. Ze hebben de tijd of de puf niet meer om mee te doen. Vrienden en familieleden stoppen met vragen en uitnodigen, omdat ze het gevoel hebben dat de mantelzorger geen tijd heeft voor sociale interacties. Dit kan leiden tot gevoelens van vervreemding en eenzaamheid bij de mantelzorger.
Eenzaamheid als emotionele last
Mantelzorgers dragen niet alleen een fysieke last, maar ook een zware emotionele last. Ze ervaren vaak gevoelens van angst, stress, rouw en verdriet door de uitdagende situaties waarin ze zich bevinden. Het ontbreken van een ondersteunend sociaal netwerk om deze lasten mee te delen, versterkt het gevoel van eenzaamheid. Ze hebben behoefte aan een veilige ruimte waar ze hun emoties kunnen uiten en begrepen worden zonder oordeel.
Het belang van erkenning en ondersteuning
Het is essentieel om het sociaal isolement en de eenzaamheid van mantelzorgers serieus te nemen en te erkennen. Samenlevingen kunnen bijdragen aan het doorbreken van deze situatie door het creëren van ondersteunende structuren en programma’s. Dit kan onder andere inhouden: het faciliteren van sociale (online) bijeenkomsten voor mantelzorgers, het bevorderen van respijtzorg (waar tijdelijke vervanging van de mantelzorger wordt geboden) en het stimuleren van voorlichting en bewustwording over dit onderwerp.
Tips voor mantelzorgers om sociaal isolement te verminderen
- Zoek actief sociale steun bij familie, vrienden of (online) mantelzorggroepen. Deel je ervaringen en gevoelens met anderen om het gevoel van isolement te verlichten. Geloof ons, delen helpt! Het geeft je gevoelens van herkenning en erkenning.
- Maak gebruik van de beschikbare respijtzorg of vraag om hulp van andere familieleden, vrienden of buren om een pauze te nemen en tijd voor jezelf te creëren.
- Verken online platforms en forums waar mantelzorgers elkaar kunnen ontmoeten en hun ervaringen kunnen delen. Word bijvoorbeeld net als honderden andere mantelzorgers vriend van onze community. Als vriend steun je Mantelzorgelijk en brengen we samen een beweging op gang. We bundelen krachten en laten onze stemmen horen. Ook kun je dan op een veilige en laagdrempelige manier in contact komen met lotgenoten en diverse mantelzorgexperts.
- Sta open voor professionele hulp, zoals psychologische ondersteuning, om emotionele lasten beter te kunnen dragen. Schaam je niet om je huisarts te raadplegen. Eenzaamheid is geen schande!
Conclusie
Sociaal isolement en eenzaamheid zijn veelvoorkomende maar onderbelichte uitdagingen waarmee mantelzorgers worden geconfronteerd. Het is van cruciaal belang dat we deze aspecten erkennen en actief werken aan het creëren van ondersteunende omgevingen waarin mantelzorgers zich gehoord en gesteund voelen. Laten we hun inzet en toewijding waarderen door ervoor te zorgen dat ze niet alleen staan in hun moeilijke taken en ook kunnen genieten van sociale verbondenheid en welzijn.
Marjolijn Bruurs
Margreet van der Voort
Meer lezen
Goed stuk!
Helaas herken ik er het nodige van. Wat niet helpt is dat ik van mezelf al niet iemand ben die heel erg veel contact zoekt. Ik ben sociaal zat, maar maak niet snel vrienden, ben slecht in vriendschappen onderhouden en voel me ook prima alleen. Het is niet zo dat ik het hebben van vrienden mis. Levenskeuzes helpen daar dan ook niet bij… Maar je netwerk wordt er wel heel klein van.
Door alle ellende die we met zorginstellingen hebben meegemaakt, is ons vertrouwen in die zorg erg laag. De beperkingen van mijn vrouw worden vaak slecht begrepen, dus ook als je elders komt (ziekenhuis, huisarts, fysio etc) binnen de zorgwereld wringt het al snel.
Dat maakt het lastig om van respijtzorg te maken. Het is geen zekerheid, maar er is een grote kans dat de zorg stroef loopt en problemen de kop opsteken. Nu begrijp ik wel dat je dat niet per se als reden moet aangrijpen om dan maar géén respijtzorg te gebruiken, maar als ik een weekje er tussenuit wil en bij terugkomst eerst allerlei problemen moet gaan opvangen die ontstaan zijn tijdens mijn afwezigheid maak je alle rust ook weer ongedaan.
Ik probeer mijn rust en momenten los van zorg dan ook in kleine beetjes te pakken. We hebben een paar mensen die mij via PGB ontlasten van zorg en af en toe laten we die langer blijven zodat ik bijna een hele dag even “vrij” kan zijn. Dat is in ieder geval beter dan niets.
Het emotionele blijft hoe dan ook loodzwaar. Met of zonder hulp. Maar dat verschilt natuurlijk wel per persoon, de een is gevoeliger voor bepaalde benaderingen dan de ander. De kunst is dan die hulp te vinden die wat voor je doet….