Incontinentie en dementie #tips #mantelzorg

Incontinentie. Het is een onderwerp waar vaak nog een taboe op rust. Geen controle meer hebben over het plassen en ontlasten is ook enorm ingrijpend en vervelend. Toch komt incontinentie veel voor. Zeker ook bij dementie: als mensen de toilet niet meer (op tijd) kunnen vinden, niet meer weten hoe ze hun kleding kunnen uitdoen of geen aandrang meer voelen.  

Door het goed vindbaar maken van de toilet en regelmaat aan te brengen in de toiletgang kan het gebruik van incontinentiemateriaal wellicht nog wat uitgesteld worden. Een aantal tips op het gebied van incontinentie:

Praten

• Praat met de arts over incontinentieklachten. De arts kan uitzoeken of er sprake is van medische oorzaken (bijvoorbeeld medicijngebruik) of lichamelijke klachten (bijvoorbeeld urineweginfectie, prostaatklachten, obstipatie).
• Praat erover met anderen, zodat ze weten waar je mee zit en ze er rekening mee kunnen houden. Doorbreek samen het taboe.

Versoepel de toiletgang

• Herinner iemand er zo nodig aan om naar de toilet te gaan. Na het opstaan, voor het middag- en avondeten en voor het naar bed gaan. Een vast dagritme kan helpen. Signalen als onrustig rondlopen kunnen ook wijzen op een volle blaas. Leer de signalen herkennen.
• Word nooit boos op je naaste bij incontinentie. Het is al vervelend genoeg en je wilt ook niet dat iemand het verborgen gaat houden.
• Als iemand naar toilet moet is het fijn als de onderkleding snel en makkelijk los gedaan kan worden. Dus bijvoorbeeld broeken met elastiek of klittenband en geen lastige knopen of bretels.

Vindbaarheid en inrichting toilet

• Zorg dat de toilet goed te vinden is. Plak bijvoorbeeld een plaatje van een toiletpot op de deur van de toilet. En zorg dat er s’nachts voldoende licht is om de toilet te vinden. Kan uw naaste het witte lichtknopje op een witte achtergrond wel vinden? Zo niet, plak dan een gekleurd stickertje op de lichtknop. Of gebruik een nachtlampje.
• Zorg er voor dat de pot goed zichtbaar is. Mensen met dementie kunnen niet altijd meer goed zien. Een witte wc bril op een witte toiletpot en een lichte ondergrond, maakt dat mensen niet goed kunnen zien waar de toiletpot is. Kies dus voor een donkere wc bril op een witte toilet en eventueel een afwijkende kleur vloer.
• Zorg ervoor dat de toiletpot hoog genoeg is om makkelijk te gaan zitten, waarbij de voeten op de grond kunnen steunen. Armsteunen aan de zijkant kunnen ook handig zijn. En toiletpapier binnen handbereik.
• Haal de klep van de toilet, zodat de toilet direct bruikbaar is.
• Vraag eventueel hulp van een ergonoom voor de juiste hulpmiddelen

Verzorging bij gebruik incontinentiemateriaal

• Incontinentiemateriaal is een prima hulpmiddel. Maar zet het pas in als het echt nodig is. Overleg met de arts of de incontinentieverpleegkundige wat in jouw geval het beste materiaal is, want er zijn veel verschillende vormen, maten en materialen.
• Verzorg de huid goed als er gebruik wordt gemaakt van incontinentiemateriaal. Een vochtige geïrriteerde huid kan gaan ontsteken. Dat betekent: niet vaker wassen dan nodig, goed en voorzichtig afdrogen, niet in de vette zalf zetten. Er zijn sprays en crèmes om de huid beter te reinigen of een beschermend laagje op de huid aan te brengen. Dat geeft de huid meer kans om te herstellen. Overleg met de incontinentieverpleegkundige of de arts over de juiste zorg.
• Ga je op pad? Neem dan extra incontinentiemateriaal mee en een grote plastic tas om gebruikt materiaal in mee terug te kunnen nemen.
• Gebruik de toiletten die onderweg beschikbaar zijn en ga in de trein bijvoorbeeld dicht bij de toilet zitten.
•  Bescherm de matras met speciale hoezen. Ook zijn er speciale absorberende lakens te koop.
• Drink voldoende. Dat klinkt misschien apart, maar onvoldoende drinken kan de blaas irriteren, waardoor vaker aandrang ontstaat.  Weet dat dranken die cafeïne bevatten (zoals koffie en cola), drankjes met prik alsmede alcohol vochtafdrijvend (en toiletgangstimulerend) zijn. Als de urine donkergeel is kan dat wijzen op onvoldoende drinken.