
Het leven na mantelzorg
Als mantelzorgveteraan ga ik proberen om een kleine serie te schrijven over het leven na mantelzorg. Gerichte tips of advies durf ik het niet te noemen, alhoewel ik er wel wat op internet over opgezocht heb zal het worden “geschreven” vanuit mijn eigen ervaring en hoe ik het persoonlijk tot nog toe beleef.
Ik hoorde van de week Mirjam Bikker in een interview over mantelzorg zeggen dat we “het even doen als iemand soms vergeetachtig is”… (notabene zij vertegenwoordigd tevens het meldpunt mantelzorg dat door de Christen Unie in het leven is geroepen)
Wij hier met z’n allen weten beter, wij ervaren het zelf: mantelzorgen voor je dierbare kan vele jaren duren. Daarvoor zetten wij ons eigen leven opzij om zo goed en zo kwaad als het gaat voor diegene te zorgen. En dan komt die dag, dan na al die jaren is het opeens voorbij… mantelzorg is je zorg niet meer. En hoe vaak ik er in de laatste periode ook over heb zitten piekeren, op deze overgang had ik mij niet voorbereid.
Over het algemeen heb je het zo druk met de zorg en al je andere verantwoordelijkheden en is je leven zo veranderd, dat er geen tijd, energie of misschien zelfs de wil wel niet geweest is om na te denken over wat er daarna komt. Hieronder plaats ik enkele tips, wie weet zijn ze waardevol voor iemand die nu door deze tijd moet zien te komen (ik hoop het) want makkelijk is het zeker niet!
ROUWPERIODE:
Verdriet
Met de wijsheid van nu weet ik dat het heel normaal is om je verdrietig, boos, hopeloos, beroofd en zelfs soms weer vrolijk te voelen, al deze emoties volgden elkaar bij mij in razendsnel tempo op. Zo zat ik te snikken van het huilen en zo liepen de tranen van het lachen weer over mijn wangen. Ik dacht serieus dat ik misschien wel professionele hulp moest gaan zoeken. Ikzelf heb in korte tijd te veel verlies van dierbaren voor mijn kiezen gekregen en terugkijkende eigenlijk nooit echt goed kunnen rouwen vanwege de zorg rondom mijn vader. Na zijn overlijden weet ik pas wat rouwen is, en weet nu ook dat een ieder dit op zijn eigen manier ondergaat.
Opluchting
Dit gevoel herken ik zeker ook, voor mijn vader was ik opgelucht dat zijn lijden voorbij was en hij de rust kreeg die hij zichzelf soms al wenste. Daar sprak hij zich wel eens over uit tegenover de zorg en heel soms ook tegen mij. Dat het “zo” voor hem niet meer hoefde. Dus ja, voor hem voor hem voelde ik opluchting maar heel eerlijk gezegd ook voor mijzelf. En niet omdat ik hem wel kon missen, maar de angsten en de stress rondom zijn gezondheid was ik kwijt: en dat voelde zeker als een opluchting.
Voor langere tijd intensief mantelzorgen is een hele beproeving dus zo vreemd is het niet dat je dan een soort van opluchting ervaart. Het rouwen kan zelfs al bij leven zijn begonnen met een geleidelijk loslaten proces, vooral bij intensief en langdurig zorgen (zonder zicht op verbetering) Het gevoel van opluchting is dus zeker niet iets om je voor te schamen, laat staan je schuldig voor te voelen. Het is een van de vele gevoelens die mensen hebben als mantelzorg eindigt.
Vergeef jezelf
Mantelzorgers voelen zich vaak schuldig over elke keer dat ze niet de perfecte verzorger waren. Zoiets bestaat niet! Iedereen is op een bepaald moment wel eens ongeduldig, boos, gefrustreerd of onaardig geweest tegen hun dierbare in de tijd van het zorgen. Het is oké, twijfel niet aan jezelf met “wat als”.. Je had het hoogstwaarschijnlijk niet anders kunnen doen, ook al denk je dat wel. Wees maar trots op hoe je dit allemaal hebt gedaan, als mantelzorger was jij die rots in de branding voor je kind, partner, broer/zus of ouder(s)!
**Gouden tip**
Op het vrienden forum is ook over dit onderwerp een topic waar je met een lotgenoot verder kunt “kletsen” mocht je daar behoefte aan hebben 😉
Beste,
Ik ben nu een vrouw van 61, (Belgisch ). Toen ik 37 was werd mijn moeder ziek: pancreaskanker. Na een jaar van vrij veel zorg overleed ze net een jaar later, ze werd 75 jaar oud, helemaal opgeleefd. En dan begon de zorg voor mijn vader die toen 79 was. Hij was nog behoorlijk zelfredzaam. Ik leerde hem wat koken en dat ging lang goed. De huishoudelijke karweien ,poetsen, wassen praktische zaken deed ik toen. Stilaan werd dat meer en meer, vader begon licht te dementeren, aan allerlei kleine zaken merkten we dat. Zo verstreken er een tiental jaren, voor ik een beroep deed op mijn broers en zus om toch wat bij te springen.
De laatste twee jaar waren we met ons gevieren (allen nog werkend) steeds meer aanwezig om zorg en gezelschap te bieden. Er kwam ook wel thuishulp twee maal per week.
Mijn emmertje(s) liepen toen al lichtelijk over.
Na een val op een avond en problemen de dagen nadien heb ik op een morgen de ambulance gebeld en via het hospitaal is mijn vader dan in een rusthuis gekomen. In die twee weken ziekenhuis en twee weken rusthuis ging mijn vader zo snel achteruit dat hij zeer snel overleed in 2014 op 93 jarige leeftijd.
Ik heb nooit gerouwd maar mij bijna acht jaar ongemakkelijk gevoeld zonder dat ik daar een vinger kon opleggen. En plots op 2 december 2021 keerde het verleden als een boemerang in mij gezicht terug, op enkele seconden tijd maakte een enorm schuldgevoel zich meester van mij. Eensklaps zat ik in een diep zwart gat. Tot op heden is dit nog niet over. Ik voel mij zo schuldig dat ik mijn vader wegbracht en hij zo snel overleed. Ik kan niks meer terug over doen en meer mijn best doen. 14 jaar heb ik mijn best gedaan en toen plots was het op , ik kon het niet echt meer opbrengen constant zorgen en bezorgd zijn en maakte dus de verkeerde beslissing waar ik nu zoveel spijt van heb.
De gevoelens van schuld die u beschreef ken ik dus ook en daar moet ik nu mee verder
Bedankt om dit even te lezen.
Beste Greet,
Een hoop heeft u meegemaakt, en een hoop heeft u gedaan om uw ouders de goede zorg te geven.
Ik schrijf in het laatste stukje over dat schuld bij de mantelzorger niet bestaat. U heeft geen verkeerde beslissing genomen, u heeft dat gedaan wat, gezien de hele gezondheidssituatie rondom uw vader, het beste voor hem was. Het klinkt hopelijk niet te hard wat ik nu zeg: maar uw vader was dan ook in de thuissituatie niet lang meer bij u geweest.
Wees aub trots op uzelf, u heeft er goed aan gedaan.
Lieve groet, Jolanda