De verstrekkende gevolgen van mantelzorg stress #tips

Voor veel mantelzorgers is het niet meer dan logisch om er voor een dierbare met een zorgvraag te zijn en zij zetten vaak alles op alles om maar te kunnen (blijven) zorgen. Heel mooi natuurlijk! Maar waar niemand rekening mee houdt, is dat er ook veel verandert. Neem alleen maar de verschuiving in de (familie) rollen en de emoties die het gevolg zijn van mantelzorg. Ik kan er zelf inmiddels een aardig boekje over open doen na drie en een half jaar zorgen voor mijn vader.

Boosheid, frustratie, vermoeidheid, ongeloof, eenzaamheid, verdriet en rouw zijn emoties die elkaar vaak in een rap tempo opvolgen. Emotionele en lichamelijke mantelzorg stress… Het schijnt allemaal heel normaal te zijn maar als je er te lang mee te maken hebt, kan het wel degelijk verstrekkende gevolgen hebben.

Zo blijkt bijvoorbeeld dat mensen die mantelzorgstress hebben zeer kwetsbaar zijn als het aankomt op gezondheid, depressiviteit, financiële problemen en sociaal isolement. Zo las ik op een Amerikaanse website dat je meer risico loopt als je veel uren mantelzorg geeft, je een vrouw bent, lager opgeleid bent, onder één dak woont met degene waar je voor zorgt en geen keuze hebt gehad om wel of niet te mantelzorgen. Als mantelzorger ben je vaak totaal gefocust op de persoon waar je voor zorgt, zonder er erg in te hebben dat je je eigen gezondheid verwaarloosd. Als je niet uitkijkt kan je zelfs overbelast raken en ligt een burn-out op de loer.

Hoe herken je mantelzorg stress?
– Je kunt je overweldigt voelen of constant bezorgd om alles
– Je slaapt te weinig of juist te veel
– Je gewicht neemt toe of je verliest juist veel kilo’s
– Je voelt je steeds boos en geïrriteerd
– Je verliest je interesse voor activiteiten die je altijd wel leuk vond
– Je voelt je steeds verdrietiger
– Je hebt veel lichamelijke klachten als hoofdpijn en pijn in je lijf
– Je kunt zelfs kwetsbaarder zijn voor alcohol, drugs of medicijn misbruik

Hoe kun je dealen met mantelzorg stress?

Accepteer hulp. Maak een lijst met zaken waar je hulp bij kunt gebruiken en laat degene die je willen helpen een keuze maken uit de dingen die het beste bij hun kwaliteiten passen. De een is bijvoorbeeld een kei in het op orde brengen van die verwaarloosde administratie en de ander vindt het misschien fijner om een paar keer in de week op je dierbare te passen of om boodschappen voor je te doen.

Focus op wat je al bereikt hebt. Echt niemand is de perfecte mantelzorger en het is dus heel normaal dat je je  zo nu en dan schuldig voelt. Blijf in jezelf geloven. Je kunt nou eenmaal niet meer doen dan je best. Maak voor jezelf realistische doelen.  Grote taken hoeven niet in één keer af en kunnen best in kleinere delen opgesplitst worden. Stel prioriteiten, maak handige to do lijstjes voor jezelf en volg een dagelijks en vaste routine bij het zorgen. En – heel belangrijk – zeg gewoon nee als mensen je vragen om iets voor hen te doen waar je eigenlijk geen tijd voor hebt.

Zoek verbinding met lotgenoten. Zoek of er in je omgeving een groep van lotgenoten is. Kijk anders online, er zijn veel mantelzorg groepen of platforms zoals deze, waar je contact kunt maken met andere mantelzorgers. Er zijn ook veel lotgenotengroepen van mantelzorgers voor mensen met een bepaalde ziekte, neem bijvoorbeeld FTD Lotgenoten. Google maar eens op de naam van de ziekte in combinatie met het woord ‘lotgenoten’. Juist in dit soort lotgenoten groepen, zul je veel begrip krijgen en antwoorden vinden voor jouw specifieke situatie. Ik weet voorbeelden van mensen die in dat soort groepen hele dierbare vriendschappen met lotgenoten hebben opgebouwd.

Maak tijd voor familie en vrienden. Probeer om je vriendschappen en familiebanden zoveel mogelijk te onderhouden. Ik weet hoe moeilijk dat soms kan zijn maar het is wel heel belangrijk. Juist familie en goede vrienden kunnen zich vaak goed voorstellen hoe moeilijk jouw situatie is, zij kennen je door en door en zullen minder snel boos of teleurgesteld zijn, als jij stoom af moet blazen en misschien niet helemaal jezelf bent.

Bedenk voor jezelf hoe je stress het beste kunt verminderen en doe er iets mee! Ga wandelen in de natuur, bel een goede vriend, ga sporten, schrijf in een dagboek, neem een lekker warm bad, ga naar de sauna, shop till you drop, werk in je groentetuin , lees een goed boek, luister naar muziek, of wat dan ook.
Alles is goed, als jij je maar even kunt ontspannen in tijden van stress.

Zorg voor een gezonde levensstijl. Ik weet uit ervaring dat mantelzorg stress vaak samen gaat met te weinig slaap en te gemakkelijk (ongezond) eten. Je hebt immers geen tijd of zin om uitgebreid voor jezelf te koken, als je midden in heftige problemen zit. Toch is het wel heel erg belangrijk om goed voor jezelf te zorgen, juist in tijden van stress.

Begin je dag dus sowieso met een goed ontbijt en eet de rest van de dag als het etenstijd is. Echt, regelmaat is heel belangrijk in jouw situatie. Het houdt je energie op pijl en je geest open. Verminder het gebruik van cafeïne en suiker. Soms denk je dat snoepen je helpt maar de suiker en cafeïne werken op den duur tegen je. De tijdelijke verhoging van deze stoffen in je lijf helpen misschien voor heel even maar eindigen uiteindelijk in een vermoeid en futloos gevoel. En hoe minder je van deze stoffen neemt, hoe beter je je uiteindelijk gaat voelen en hoe beter je zult slapen.

Probeer zoveel mogelijk om alcohol, sigaretten en pillen te mijden. Je denkt misschien dat het je helpt om stress te verminderen maar drinken, roken en pillen slikken helpen je niet van de stress af. Misschien helpt het even om je lekkerder te voelen maar uiteindelijk zullen al deze middelen tegen je gaan werken. Probeer ze dus zoveel mogelijk te vermijden, voor je echt verslaafd bent!

Zorg dat je goed slaapt. Makkelijker gezegd dan gedaan, ik weet het. Toch is een goede nachtrust het allerbelangrijkst bij stress. Voldoende slapen is goed voor lichaam en geest. Vermoeidheid maakt dat stress verergert omdat je dan niet meer helder kunt nadenken. Maak voor je gaat slapen even een glas warme anijsmelk voor jezelf of maak een flinke avond wandeling. Zorg dat je rustig bent, voor je je bed in stapt.

Zoek hulp als je er niet meer uit komt. Soms kun je het niet alleen. Dat is echt geen schande. Omgaan met stress is altijd moeilijk, laat staan als de stress door de zware verantwoordelijkheden van het mantelzorgen komt. Het is logisch dat het je soms te veel wordt. Mantelzorgen doen we vaak, naast gezin en werk en dat is vaak heel belastend. Praat er dus over met familieleden of goede vrienden. Vind je dat moeilijk? Zoek dan hulp via je huisarts, een maatschappelijk werker of andere professional.  Het is echt niet gek, soms heb je nou eenmaal even wat hulp van een deskundige nodig. Beloof me in elk geval dat je er nooit in je eentje mee blijft tobben. Je kunt namelijk alleen blijven zorgen voor degene die je dierbaar is, door eerst goed voor jezelf te zorgen.