Als mijn vader vertelt: mijn mama of jouw mama #alzheimer

Het geheugen van mensen kun je een beetje vergelijken met een dik prentenboek, waar ons hele leven in opgeslagen is. Iedere dag komen er nieuwe plaatjes bij, omdat we steeds weer nieuwe dingen zullen ervaren. Ons geheugen is nooit vol, er kan altijd weer iets nieuws bij. Behalve als we teveel informatie of nieuwe dingen in een heel korte tijd erbij krijgen. Dingen die wij in ons leven intens ervaren, blijven beter in ons geheugen zitten dan dingen die alledaags zijn of ons niet of nauwelijks raken.

Bij mensen met een vorm van dementie zullen de bestaande plaatjes vervagen en zelfs verloren gaan. Eerst de plaatjes van de afgelopen 10 jaar, dan van de laatste 20 jaar, dan die van de laatste 30 jaar, 40 jaar, 50 jaar. Steeds oudere plaatjes blijven nog bestaan, maar gaan uiteindelijk ook verloren.  Mijn vader – bijna 85  jaar –  kan dus een heel andere plaatje van bijvoorbeeld een radio hebben dan zoals een radio er nu uitziet. Veel apparaten herkent hij dus ook niet meer.

Ook betekent het dat hoe meer plaatjes er weg zijn, hoe jonger iemand zichzelf ziet. Mijn vader is bijna 85 maar denkt inmiddels dat hij een jonge man van 20 tot 30 jaar is. Zo praat hij ook over zichzelf. Hij werkt in zijn beleving nog, zijn ouders leven nog en ook mijn inmiddels overleden moeder komt volgens hem geregeld op bezoek. Ook kan het gebeuren dat hij ons – zijn eigen kinderen –  niet als zodanig herkent maar bijvoorbeeld denkt dat wij broers of zussen van hem zijn. Als dat voor het eerst gebeurd, is dat een hele rare gewaarwording. Inmiddels ben ik er wel aan gewend dat ik binnen een gesprek eerst mezelf en dan ineens zijn zus ben. Ik ga er dan niet op in maar speel het gewoon mee.

Maar soms ben ik het zelf even kwijt en dan weet ik echt niet meer over wie hij het heeft. Dat komt omdat ik dan het ene moment nog  zijn zus ben en ineens verander ik in zijn kind. Papa begint ineens over ‘onze oma’. Ik vraag hem op de man over wie hij het heeft en filmde dat: